Muay Thai

Muay Thai (boks tajski) to prężnie rozwijający się i osiągający dużą popularność sport walki. Zdobywa coraz to większe rzesze fanów i entuzjastów. Formuła tej walki wywodząca się z Tajlandii, mająca tradycje sięgające wielu wieków, od kilku lat rozwija się również dynamicznie w Polsce. Wcześniej mogliśmy usłyszeć o muay thai jedynie z  filmów np. „Kickboxer” z 1989 roku, (w roli głównej Jean-Claude Van Damme). Muay thai pokazane było tam jako niezwykle brutalny sport walki. Kontrastował z usportowionym amerykańskim kickboxingiem. Dziś w boksie tajskim rozgrywane są walki zarówno amatorskie jak i zawodowe. W muay thai oprócz walki bokserskiej i kopnięć stosowanych również w kick-boxingu dozwolone są także ataki kolanem i łokciem, walka w klinczu, przechwytywanie kopnięć oraz obalenia. Elementem charakterystycznym jednak dla muay thai jest tak zwany low-kick zabroniony w klasycznym kick-boxingu. Jest to niskie bardzo bolesne kopnięcie okrężne na udo przeciwnika. Low-kick to obecnie (oprócz nazwy kopnięcia) także formuła walki kickbokserskiej w której rozgrywane są mistrzostwa Polski. Pozwala ona właśnie na stosowanie (oprócz boksu i kopnięć powyżej pasa) kopnięcia niskiego.

Obecnie muay thai w Polsce organizacyjnie występuje jako jedna z formuł walk Polskiego Związku Kick-boxingu (oprócz K- 1, low-kick, full-contact light-contact i semi-contact). Istnieje  Polskie Zrzeszenie Muay Thai, natomiast Polski Związek Muay Thai ma powstać dopiero w najbliższych latach. Największe światowe organizacje muay thai amatorskiego to WMF (Word Muay Thai Federation), oraz IFMA (International Federation of Muay Thai Amateur). Muay thai wypiera  powoli walki kicbokserskie w formule full-contact toczone również na ringu, których gwiazdami byli wielcy zawodnicy jak sam Marek Piotrowski (8- krotny mistrz świata zawodowców, mistrz świata amatorów), czy Przemysław Saleta.

Cechą charakterystyczną dla muay thai jest także brak stopni szkoleniowych i nadawania pasów. Jedyną formą sprawdzianu swoich umiejętności jest realna walka w ringu na zawodach. Zawodnicy do ringu wychodzą w przepasce na głowie o nazwie mongkom i na ramionach - prajaty. Charakterystyczny także dla muay thai jest tradycyjny rytualny taniec przed walką wykonywany przez obydwu zawodników. Taniec ten nazywa się wai kru. Podczas tańca wai kru jak i całej walki rozbrzmiewa tradycyjna tajska muzyka.  Sportowa rywalizacja zawodników decyduje, iż  boks tajski jest sportem walki, jednakże wielowiekowa tradycja i obrzędy wymienione wyżej sprawiają jednocześnie, iż muay thai to także sztuka walki.

Boks Tajski ma bardzo surowy kodeks etyczny, a od zawodników wymagana jest zarówno psychiczna, jak i fizyczna dyscyplina. Rygorystyczny, morderczy trening, skuteczne techniki, wysoce sportowe zachowanie i niezrównana odwaga wzbudzają szacunek wśród adeptów innych sztuk walki.

W rywalizacji  amatorskiej zawodnicy walczą na ogół trzy rundy po dwie minuty. Zawodników obowiązują podczas walki rękawice bokserskie, szczęka, kask, ochraniacz tułowia, ochraniacze goleni i suspensor. W rywalizacji zawodowej walka muay thai trwa 5 rund po 3 minuty. Zawodnicy walczą w rękawicach bokserskich. Nie mają kasków, ochraniaczy korpusu i goleni.

Bardzo popularną formułą walki jest obecnie również walka na zasadach K-1.  K-1 jest to japońska organizacja, która ujednoliciła przepisy walk tak, aby mogli ze sobą na ringu konfrontować się zawodnicy takich stylów jak: muay thai, kick-boxing, karate, wu shu czy taekwon-do. Regulamin K-1 pozwala na walkę bokserską, kopnięcia w tym low-kick oraz uderzenia kolanem. Nie można za to uderzać łokciem ani klinczować jak w muay thai. Organizacja ta jednak ma wyłączność na prowadzenie turniejów K-1 i w Polsce rozgrywane są walki K-1 rules (w 2008 rozegrano w Wołowie pierwsze amatorskie Mistrzostwa Polski K-1 rules). Również w 2008 roku odbył się na Torwarze w Warszawie pierwszy turniej K-1 sankcjonowany przez tą właśnie organizację.

Ze względu na stosowany obecnie w najpopularniejszych formułach walki low-kick, zawodnicy muay thai różnią się somatycznie od zawodników walczących w klasycznym kickboxingu. Niegdyś kickboxer często kojarzył się ze „szpagatem” czy „sznurkiem”. Dziś dobre rozciągnięcie NIE jest nieodzownym elementem kickbokserskiego wyszkolenia. Wielu dobrych zawodników muay tahi i K-1 (formuły dopuszczające low-kick) nie odznacza się szczególnie dobrym rozciągnięciem.

Charakterystyka techniczna

Cechami wyróżniającymi boks tajski na tle innych popularnych stylów jest szerokie użycie uderzeń łokciami i kolanami (w formule amatorskiej na łokcie, kolana i korpus są zakładane ochraniacze, w walkach zawodowych są one nieosłonięte). Tego rodzaju uderzenia niejednokrotnie skutkują szybkimi nokautami.

W boksie tajskim kładzie się również szczególny nacisk na używanie niskich kopnięć okrężnych. Podstawą stylu jest niskie kopnięcie na udo (z angielska zwane lowkick). Posiada ono dużo wariantów - m.in. jako kopnięcie opadające z góry w dół. Wykonywane jest z mocnym dokręceniem ciała, a nawet obrocie zawodnika po nie trafieniu celu. Powierzchnią kopiącą jest w nim goleń, rzadziej stopa.

Boks tajski przywiązuje dużą wagę do klinczu, czyli walki w zwarciu. Jest to łatwo rozpoznawalny element boksu tajskiego. Pozycja walki jest głównie frontalna, ręce trzyma się szerzej niż w bokserskiej gardzie, dzięki czemu trudniej złapać w klincz. Dozwolone są przechwyty kopnięć, obalenia i podcięcia, natomiast zabronione rzuty, jakie się stosuje w judo. Słabością boksu tajskiego jest brak walki parterowej, duszeń i dźwigni.

Początkowo ciosy bokserskie były słabością muay thai, gdyż kładziono większy nacisk na techniki nożne. Obecnie są szeroko spotykane. Co więcej, mistrzowie muay thai niekiedy zostają mistrzami świata w boksie zawodowym.

Ubiór i stopnie szkoleniowe

Strój treningowy składa się z krótkich spodenek z napisem po tajsku oraz koszulki bez rękawków. W walkach zawodowych zawodnicy mają obnażony tułów. Waga rękawic wynosi 10 lub 12 uncji (czyli od 283,5 g do 340 g) w zależności od kategorii wagowej.

W boksie tajskim z reguły nie nadaje się stopni szkoleniowych. Uznanie zdobywa się poprzez liczbę wygranych walk. Niektóre organizacje, np. United States Muay Thai Association, nadają jednak stopnie.

Klasyfikacja technik boksu tajskiego

• Cherng muay – podstawy. Są to zasady użycia naturalnych broni człowieka w obronie lub ataku. Techniki cherng muayzebrano w 4 grupy:
  • cherng mad (15 kombinacji uderzeń pięścią),
  • cherng sok (24 kombinacje uderzeń łokciem),
  • cherng khao (11 kombinacji uderzeń kolanem),
  • cherng thao (15 kombinacji uderzeń nogą).
• Kon muay – techniki walki.
  • kon muay kee – techniki obrony i kontrataków:
    • sinpala muay – garda i przemieszczanie się,
    • muay bang – techniki bloków i uników,
  • kon muay jujom – techniki ataku:
    • mae mat - techniki pięści,
    • mae tei-tip – techniki kopnięć pchających,
    • mae tei-tei – techniki kopnięć,
  • chap ko – techniki chwytów w stójce oraz walki w bliskim dystansie:
    • muay khao - techniki walki kolanami,
    • muay sok - techniki walki łokciami,
    • muay pam – techniki chwytów i rzutów.
• Mae mai – luk mai – kombinacje mistrzowskie boksu tajskiego. Polegają na efektywnym wykorzystaniu technik ręcznych i nożnych. Obecnie rzadko się je praktykuje, gdyż są dość trudne do opanowania. Stanowią jednak element tradycji. Dzielą się na dwie grupy:
• mae mai muay thai – 15 podstawowych kombinacji mistrzowskich,
• luk mai muay thai – 15 kombinacji dopełniających, które ćwiczy się dopiero po doskonałym opanowaniu mae mai muay thai.

Mmapl -informacje ze świata sportów walki